CORLUTICARET.NET
»
YAZILAR |
 |
|
|
 |
ULTRASON |
|
|
ULTRASON
|
Dr.Yekta Önder
doktor@yektaonder.com |
 |
|
GÜNCELLEME: 17.02.2007 |
OKUNMA : 8040
|
 |
Gebelikte Ultrasonografik İnceleme
Ultrason: İnsan vücuduna yüksek
frekanslı ses dalgalarının gönderilmesi ve vücut dokularından yansıyarak geri
dönen ses dalgalarının bir ekranda görüntüye dönüştürülmesi esasına dayanan bir
inceleme yöntemidir. Röntgen ışınları içermeyen bir yöntem olan
ultrasonografinin gerek anne ve gerekse anne karnındaki bebek üzerinde olumsuz
etkisini gösteren bir veri yoktur ve bu nedenle gebelik döneminde güvenle
uygulanabilmektedir. Buna rağmen tüm diğer tıbbi yöntemler gibi ancak gerekli
olduğu zamanda ve bu konuda uzman kişiler tarafından ve uygun cihazlarla
yapılmalıdır.
Vaginal yolla yapılan ultrasonografik
inceleme için toplumda yanlış bir kanaat oluşmuş durumdadır. Vaginal ultrason
annede enfeksiyon yapabilir veya düşüğe neden olabilir gibi riskler taşımaz.
Vaginal ultrason hastaya acı veya ağrı veren bir yöntem de değildir. Bu yanlış
düşüncelerin tersine erken gebelik döneminde yapıldığında oldukça yararlı
bilgiler verebilen bir yöntemdir. Erken gebelik döneminde ; gebelik gerçekten
var mı yok mu, varsa gebeliğin yaşı ne kadar, gebelik canlı mı yoksa gelişmemiş
mi, tek mi çoğul mu, rahim içi gebelik mi yoksa dış gebelik mi gibi önem arzeden
soruların cevabını ancak vaginal ultrason yöntemi ile öğrenebiliriz.
Gebelik döneminde yapılan
ultrasonografi incelemeleri gerek fetus gerek anne adayının durumu hakkında
kesin olmayan ancak hekimin izlemesinde yardımcı olabilecek bulguların elde
edilmesini sağlar. Her 100 gebelikten ikisinde anne karnındaki bebeklerde (fetuslarda)
doğumsal bir anormallik görülebilir. Gebeliğin 11-14 haftaları arasında
yapılacak olan ultrason incelemesi ile bu anormalliklerin %30-50si saptanabilir.
Yani olabilecek anormalliklerin tamamında teşhis koymak imkan dahilinde
değildir. Gebeliğin 18-23 haftaları arasında yapılacak detaylı ultrasonografi
incelemesi ile fetusta var olabilecek anormallikler biraz daha yüksek oranda
(%50-70) saptanabilir.
Bir gebe gebeliği döneminde şartları
elveriyorsa en az 5 (beş) kez ultrason ile muayene olabilmelidir. Hastanın
durumuna göre bu sayı çok daha fazla olabilir. Fazla sayıda ultrasonun anne ve
bebek sağlığı açısından riski yoktur. Eğer şartları uygun olamayan bir hasta söz
konusu ise bu sayı üçe hatta daha aza indirilebilir. Ancak hastaya en azından
ultrasonsuz muayenelerinin yapılabileceği sağlık ocaklarına gitmesi gerektiği
mutlaka hatırlatılmalıdır.
Bu muayeneler:
1- Gebeliğin anlaşıldığı günden
itibaren ilk iki hafta içinde yapılan ultrason muayenesi: Bu ultrason
muayenesinde; gebeliğin var olup olmadığı, haftası , canlı olup olmadığı, sayısı
,rahim içi mi dış gebelik mi konuları açıklığa kavuşturulur.
2- Gebeliğin 11-14 haftaları
arasındaki ultrason muayenesi: Bebeğin ense deri saydamlığının ölçülmesi, burun
kemiğinin oluşup oluşmadığına bakılması gibi incelemelerin yapılarak anormal bir
bebek olup olmadığı hakkında ilk izlenimlerin alınmasına olanak verir. Bu
dönemde yapılan ultrason incelemesi fetusta olabilecek anormalliklerin ancak %
30 ile 50 sini yakalayabilmektedir. Bu dönemde; bebeğin kafası, gövdesi, kalbi,
karın duvarı, omurgası, kolları, bacakları, midesi, idrar torbası
incelenebilmektedir.
3- Gebeliğin 22-24 haftaları
arasındaki ultrason muayenesi: Bebekte anormalliklerin var olup olmadığının en
detaylı araştırılabildiği haftadır. Bu ultrason incelemesinde; bebeğin kafatası,
beyin ve diğer kafa içi yapılar, yüz, dudaklar, omurga, kollar, bacaklar, kalp,
mide, böbrekler, barsaklar, idrar torbası, cinsiyeti ve bebeğin eşi dediğimiz
plasentası ile bebeğin suyu incelenir. Bu dönem yapılan ultrason muayenesi
sonucunda veya yapılan diğer tetkiklerde şüpheli bir durum varsa ultrason
konusunda çok daha deneyimli merkezlerde ikinci düzey ultrason adını verdiğimiz
oldukça detaylı ultrason muayeneleri yapılabilmektedir. Bu dönemdeki ultrason
ile de fetusta olabilecek anormalliklerin % 50 ile 70 i yakalanabilmektedir.
Yani en detaylı ultrason teknolojisi ile dahi bebeklerde olabilecek doğuştan
anormalliklerin tamamını yakalamak mümkün görünmemektedir. Bu detaylı ultrason
incelemesi, halk arasında renkli ultrason, üç boyutlu ultrason, dört boyutlu
ultrason gibi isimler ile anılmaktadır. Kullanılan ultrason cihazlarının
gelişmiş olması çok önemli olmakla beraber onu kullanan uzmanın tecrübesi ve
yeteneği çok daha önemlidir. Günümüzde bu incelemeleri Perinatoloji Uzmanları
yapabilmektedir.
4- Gebeliğin 32 nci haftasında
ultrason muayenesi: Bu dönemdeki ultrason incelemesi bebeğin büyümesinin gebelik
yaşına uygun gidip gitmediğini araştırmamıza yarar. Ayrıca plasentasının durumu
ile bebeğin içinde yaşadığı sıvının durumu kontrol edilir.
5- Gebeliğin 38 nci haftasında
ultrason muayenesi: Doğum zamanı gelen anne ve bebeğin durumunu değerlendirmek
için yapılır. Bebeğin doğum kanalına giriş pozisyonu ve tahmini ağırlığı
değerlendirilmek suretilye doğum hakkında karar verilmeye çalışılır.
Ultrason incelemesinin yapıldığı
haftada henüz olası anormallik oluşmamış olabileceğinden tek bir ultrason
incelemesi yerine tüm gebelik boyunca yapılan seri ultrason incelemeleri bize
bebeğin anormallikleri hakkında daha doğru sonuç verecektir. Ayrıca
ultrasonografi tekniği ile tanısı konulamayacak olan birçok doğuştan hastalık ve
genetik bozukluk vardır. Örnek verecek olursak; beyin fonksiyon bozuklukları,
görme ve işitme kusurları, kalpteki bazı anormallikler, deri ve sinir
hastalıkları, kalça çıkığı, bazı kromozom bozuklukları sayılabilir.
Ultrason incelemelerinde zaman zaman
(yaklaşık % 10 oranında) aslında var olmayan ama bir sorun varmış gibi görünen
durumlarla da karşılaşılabilmektedir. Bu durumda endişeleri gidermek için
başkaca laboratuvar incelemelerinin istenmesi, bebeğin içinde yaşadığı sudan
örnek alınması (amniosentez) söz konusu olabilir. Bu girişimler ve tetkikler
hastaya ek masraf yaratabileceği gibi az oranda da olsa (%1) gebelik kayıplarına
neden olabilmektedir. Tabii ki bu şekilde çıkan endişeli durumlarda çoğunlukla
detaylı ultrason yapan deneyimli merkezlerden veya uzmanlardan yardım almak çok
faydalı olmaktadır.
Sonuçta ultrasonografik inceleme artık gebelik takibinin ayrılmaz bir parçası
olmuş durumdadır. Ultrason ile bebeklerin sağlığı çok daha iyi ve yakından takip
edilebilmektedir.
Kaynak:
Gebenin El Kitabı
Perinatoloji Dergisi
Cilt : 14 Sayı : 2 Haziran 2006
Bu yazı köşe yazısı
www.yektaonder.com sitesinde de yayınlanmaktadır.. |
|
|
|
|
|
BU YAZIYA
YAPILAN YORUMLAR |
YORUM YAPAN : Münevver Gamze Erbil TARIH : 06.06.2007
Bilgileriniz ve tecrübelerinizi bizlerle paylaşmanızdan son derece memnunuz...
YORUM YAPAN : Koray Dağlar TARIH : 17.02.2007
Üstad; aramıza hoşgeldiniz...
|
|
|
|
 YORUM YAPIN |
| |
|
|
|
|
EDITÖRE AIT
SON 15 YAZI
Bu
Editöre Ait Tüm Yazılar
|
|
- ULTRASON (17.02.2007) |
|
Yazarın Tüm Yazıları |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
 |
|
|
|
|
Siz de Mail Listemize Katılın
Listemize katılarak en son
haberleri bültenler halinde düzenli olarak alabilirsiniz.
|
|
|
 |
|
|
